Gruz to rodzaj odpadów, który różni się od innych śmieci zarówno pod względem składu, jak i sposobu składowania oraz przyszłych możliwości odzysku surowców wtórnych. Nieco inaczej postępujemy ze śmieciami bytowymi, które powstają na skutek codziennego funkcjonowania mieszkańców gospodarstwa domowego, a inaczej z odpadami generującymi się w następstwie prac budowlanych czy remontowych. Inne są też wytyczne co do tego, w jaki sposób składować te różne rodzaje śmieci. Co więcej, nawet wspomniana budowa lub remont generują nie tylko gruz — wśród śmieci znajdować się mogą też takie, które nie należą ani do kategorii gruzu, ani tym bardziej do śmieci komunalnych, lecz są np. odpadami wielkogabarytowymi. Jak więc prawidłowo rozróżnić gruz od pozostałych odpadów? Aby nie pogubić się w tym wszystkim, wyjaśniamy wątpliwości poniżej.
Jak powstaje gruz?
W powszechnym rozumieniu, pod hasłem gruz kryją się odpady, które powstają podczas prac budowlanych. Mogą być to prace wyburzeniowe, będące doskonałym przykładem powstawania wielu ton gruzu, który w miejscu rozbiórki pomagają uporządkować specjalne worki na gruz typu big bag lub który trafia do kontenerów. Każda rozbiórka domu czy innego budynku np. pomieszczenia gospodarczego na działce wiąże się z koniecznością utylizowania odpadów, które zostały wytworzone w następstwie tych prac. Najczęściej są to odłamki betonu, elementów zbrojeniowych itd. W takim przypadku gruzem będzie wszystko to, z czego zbudowany był wyburzany budynek. Prace budowlane to też przebudowa budynku, np. zmiana układu ścian działowych, czy też rozbudowa. Takie roboty z pewnością będą pozostawiać za sobą jakiś rodzaj gruzu. Z kolei wznoszenie nowego domu, a więc tradycyjna budowa to również działalność, która może generować gruz. Przycinaniu cegieł, wytwarzaniu cementu i innym czynnościom niezbędnym podczas każdej budowy z pewnością towarzyszy generowanie tego rodzaju śmieci. Remont zaś, szczególnie remont generalny, związany z wymianą stolarki okienno-drzwiowej, wymianą domowej infrastruktury gazowej, wodociągowej, elektrycznej czy nawet zwyczajne zrywanie starych kafli, aby położyć nowe, to również przykład prac, kiedy odchodzi do piętrzenia się gruzu. Wszystkie te przykłady łączy jedno — w wyniku prowadzonych prac tworzą się odpady budowlane, czyli gruz, z którym postępowanie różni się od postępowania z innymi śmieciami.
Czy gruz może występować w wielu rodzajach?
Wiemy już, że gruz to odpady budowlane i poremontowe. Nie każdy jednak wie o tym, że dzielimy go na czysty, zmieszany i zanieczyszczony. Poszczególne frakcje różnią się między sobą składem. Czysty gruz to te rodzaje odpadów budowlanych czy odpadów remontowych, które wolne są od zanieczyszczeń tłustych, takich jak oleje. W przypadku czystego gruzu mowa w szczególności o betonie, cegłach, żwirze, piasku, czasami zalicza się tutaj też niewielkie ilości ceramiki. Gruz zmieszany zaś, oprócz czystego zawiera w sobie wszelkie inne elementy, które z pewnością pojawiają się w toku prac remontowych, np. folie malarskie, kartony, deski, drewno, siatki montażowe. Trzeci zbiór odpadów gruzowych to gruz zanieczyszczony, czyli gruz zmieszany plus inne odpady, o ile nie są odpadami niebezpiecznymi. Gruzem zanieczyszczonym będą więc np. tekstylia, butelki PET, styropian czy chemia gospodarcza.
Uwaga na składowanie
O ile zwykłe odpady komunalne umieszczamy w tradycyjnych koszach na śmieci, o tyle gruz nigdy nie powinien tam wylądować. Jeżeli planowany jest remont lub inne prace budowlane, powinno zadbać się o odpowiednie pojemniki — worki BigBag lub kontenery. Można je wynająć od firm takich jak nasza, oferujących wywóz gruzu. Umieszczając gruz w kontenerze, postępujemy zgodnie z literą prawa. Tradycyjne pojemniki na śmieci komunalne bowiem, przeznaczone są na składowanie odpadów bytowych, podzielonych na kategorie: papier, plastik i metal, odpady szklane, odpady bio i odpady zmieszane. Nie ma tutaj mowy o odpadach budowlanych czy remontowych, a opłata śmieciowa nie obejmuje wywozu tego typu nieczystości. Oczywiście, może się zdarzyć, że dany rodzaj odpadów po pracach budowlanych, będzie jednocześnie odpadem wykonanym z metalu (np. część zbrojenia), plastiku (np. syfon umywalki) czy papieru (opakowania po zaprawie). Jednak należy zadać sobie pytanie: czy tego rodzaju śmieci powstają na skutek codziennej działalności człowieka, czy są wynikiem niecodziennej sytuacji, takiej jak remont czy budowa? Jeśli to drugie, to nadrzędnym obowiązkiem jest postaranie się od odpowiedni kontener na gruz, umieszczanie śmieci właśnie w tym pojemniku, a kosze na odpady komunalne pozostawić należy na śmieci, na które zgodnie z prawem są przeznaczone. W przeciwnym razie narazić można się na konsekwencje w postaci surowej grzywny.
Gruz a odpady wielkogabarytowe
Co, jeśli prace związane z remontem wymuszają pozbycie się odpadów wielkogabarytowych? Zdarza się, że remontując, wykorzystuje się okazję do wymiany starych mebli i innego wyposażenia wnętrz. Fotele, wersalki, stoły, zabudowy kuchenne, a nawet stare rowery czy wózki dziecięce, które zalegały dotąd w piwnicy, gdzie właśnie trwa remont generalny — wszystko to może stać się zbędne, i tego typu graty będą musiały znaleźć się na wysypisku śmieci. Nie przystają one do definicji gruzu, a jednak bardzo często stanowią istotny element tego, co zostaje po remoncie i nie nadaje się do dalszego wykorzystywania. Niektóre wspólnoty mieszkaniowe organizują cykliczny wywóz odpadów wielkogabarytowych. Z reguły władze wspólnoty mieszkaniowej wyznaczają miejsce składowania tego rodzaju śmieci, które to następnie są wywożone na składowisko. Co, jednak jeśli nie ma takiej możliwości? Jeżeli istnieje konieczność pozbycia się starych mebli czy innych śmieci o dużych gabarytach, dysponujemy kontenerami sporej o pojemności — nasz największy kontener pomieści 40 metrów sześciennych śmieci. Wystarczy skontaktować się z nami i nakreślić potrzebę wywozu odpadów o wielkich gabarytach. Nasi pracownicy postarają się, aby przedsięwzięcie doszło do skutku.
Niebezpieczne odpady remontowe
Stanowienie zagrożenia dla środowiska naturalnego lub zdrowia i życia ludzi i zwierząt to stosunkowo rzadka cecha gruzu, ale czasami takie niebezpieczeństwo może mieć miejsce. Idealnym przykładem jest zdejmowanie pokrycia dachowego lub elewacji wykonanych z azbestu. Te mineralne włókna są toksyczne, mogą działać kancerogennie i choć stanowią odpady po remoncie, ich utylizacja musi odbywać się na specjalnych warunkach. Już sam demontaż elementów wykonanych z azbestu przeprowadzany jest z uwzględnieniem szczególnych warunków, to znaczy wykonywany może być tylko i wyłącznie przez specjalistów posiadających uprawnienia. Jeśli chodzi dalsze składowanie i utylizację odpadów azbestowych, to są one odpowiednio zabezpieczane, a następnie przewożone w miejsce zrzutu i unieszkodliwiane w specjalistyczny sposób.
Drugie życie gruzu
Gruz w dużej mierze podlega procesom recyklingu, czyli jeśli tylko to możliwe odzyskuje się z niego surowce wtórne. Najwięcej możliwości odzyskiwania surowców oferuje czysty gruz. Beton, cegły czy kamienie najpierw są oczyszczane, następnie przechodzą przez kruszarkę. Ta rozdrabnia gruz na kruszywo. W zależności od potrzeb oraz rodzaju obróbki szybko uzyskać można spore kawałki kruszywa lub kruszywo drobno zmielone. Obróbka gruzu zmieszanego wymaga więcej etapów i jest bardziej czasochłonna, jednak nadal można uzyskać w ten sposób, chociażby materiał do utwardzaniu gruntu czy ścieżek, podkłady pod budowy torowisk czy materiały do umacniania wałów przeciwpowodziowych. Odzyskiwanie surowców wtórnych z gruzu zanieczyszczonego wymaga najwięcej pracy i jest najbardziej drobiazgowe, gdyż różnorodność tych odpadów wymusza dokładną selekcję i niejednokrotnie wieloetapowe oczyszczanie. To właśnie między innymi z tego powodu zakazuje się umieszczania gruzu w pojemnikach na odpady komunalne, których rodzaj jest ściśle określony, a segregacja śmieci bytowych sprzyja efektywnemu recyklingowi.
Postępowanie z gruzem różni się od postępowania z innymi rodzajami odpadów. W przeciwieństwie do codziennych śmieci z gospodarstw domowych, gruz, czyli śmieci powstałe na skutek prowadzenia prac budowlanych, może być składowany tylko i wyłącznie z wykorzystaniem odpowiedniego pojemnika na właśnie ten rodzaj odpadów. Odpady wielkogabarytowe, pomimo że również mogą być wynikiem prowadzenia remontu budynku, nie są gruzem, ale do ich pozbycia się możną skorzystać ze wspomnianych kontenerów na gruz. Recykling gruzu pozwala zaś na produkowanie kruszywa budowlanego i innych materiałów przydatnych w branży budowlanej.
