Składowanie odpadów – jak powinno się składować różne rodzaje odpadów?
Spis treści
- Odpady komunalne – najbardziej podstawowy rodzaj odpadów
- Odpady budowlano-remontowe – tylko kontener lub BigBag
- Ziemia, minerały i odpady zielone
- Odpady wielkogabarytowe – miejsca cyklicznych zbiórek
- Odpady niebezpieczne
Składowanie odpadów może wyglądać różnie, w zależności od tego, z jakimi rodzajami odpadów mamy do czynienia. Inaczej przechowuje się śmieci komunalne, inaczej składuje odpady budowlane czy remontowe, inne zasady składowania mogą obejmować odpady wielkogabarytowe, a zupełnie osobną kategorią są tak zwane odpady niebezpieczne.
Odpady komunalne – najbardziej podstawowy rodzaj odpadów
Odpady komunalne, zwane inaczej odpadami bytowymi, generowane są w toku codziennej działalności człowieka w gospodarstwie domowym. Powstają na bieżąco, praktycznie każdego dnia. To właśnie w celu większej kontroli nad tym, co trafia do kubłów na śmieci na odpady komunalne powstał obowiązek segregacji śmieci, kształtując tym samym pięć podstawowych frakcji odpadów komunalnych:
- papier (makulatura, kartony, gazety)
- plastik i metal (wyroby z tworzyw sztucznych i metali)
- szkło (opakowania szklane – słoiki, butelki, szklane pojemniczki po kosmetykach)
- odpady bio (roślinne odpady ulegające biodegradacji)
- odpady zmieszane
Segregacja śmieci według tych grup to podstawy gospodarki odpadami komunalnymi, których aktualnie uczeni są już najmłodsi. Podział odpadów ze względu na surowiec, z którego są zbudowane, przyczynia się do łatwiejszego odzysku tych surowców na drodze recyklingu. Zanim obowiązkowa segregacja śmieci weszła w życie, mieszanina surowców w koszach na śmieci była tak duża, że czas i energia oraz koszty włożone w ewentualny odzysk tych surowców w zakładach recyklingowych przewyższały realną efektywność tego procesu. Dzisiaj zaś, dzięki wstępnej segregacji już na etapie umieszczania odpadów w pojemnikach – czy to na terenie posesji czy w śmietnikach osiedlowych – przetwarzanie surowców i nadawanie im drugiego życia znowu stało się czołowym sposobem na utylizację śmieci.
Odpady budowlano-remontowe – tylko kontener lub BigBag
Odpady pochodzące z remontu czy budowy nie wchodzą w skład śmieci komunalnych, które mogą być umieszczane we wspomnianych kubłach w jednej z pięciu frakcji. Z tego też powodu zabronione jest wyrzucanie takich odpadów do śmietników osiedlowych – gdyby umieszczono gruz, beton, cegły czy armaturę w tego typu śmietnikach, sprawca takiego czynu narażony byłby na karę grzywny. Jeśli prowadzone są prace remontowo-budowlane, zobowiązani jesteśmy do dysponowania przez ten czas odpowiednim pojemnikiem – kontenerem na gruz lub workiem BigBag. Zagospodarowanie odpadów budowlanych w ten sposób konieczne jest już od samego początku prowadzenia prac, to znaczy zabronione jest składowanie odpadów remontowych tymczasowo bez kontenera, na tak zwanej gołej ziemi – nawet na terenie własnej posesji! Wynika to z ryzyka zanieczyszczenia gleby, którego skutki byłyby odczuwalne na większą skalę, aniżeli tylko nasz własny ogród – mogłoby dojść do nieumyślnego skażenia środowiska.
Ziemia, minerały i odpady zielone
Jeżeli w kontenerach po ich zapełnieniu znajdować będą się głównie odpady mineralne czy wydobyta ziemia, to zawartości będą mogły być przewiezione na składowiska odpadów obojętnych. Tego rodzaju odpady nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego. Co więcej, kamienie, piasek czy potłuczone cegły mogą stanowić bardzo dobre źródło surowca jako podsypka do wielu prac budowlanych – mogą wzmacniać nawierzchnie drogowe i chodniki, mogą być wykorzystane jako podsypka pod fundamenty w przypadku budowy domu, a nawet przydać się w ogrodnictwie, kiedy to mogą posłużyć do profilowania skalniaków, skarp, podłoża dla roślin płożących itp. Fachowcy z branży ogrodnictwa potrafią wykorzystać odpady mineralne (pokruszone kamienie) do stworzenia systemu drenażu wody. Z kolei odpady zielone nadadzą się idealnie do stworzenia ogrodowego kompostu. Warto wiedzieć, że istnieją dwa radzaje składowisk dla tego typu odpadów:
- składowiska biodegradowalne oraz
- składowiska kompostowalne.
Wszystko, co składa się na odpady kompostowalne – czyli odpady zielone – może być całkowicie przyswojone przez środowisko, ale z reguły potrzebne są do tego odpowiednie bakterii, które pomagają w rozkładaniu tych odpadów. Kompost doskonale przygotowuje glebę do przyjęcia wielu sadzonek. Z kolei odpady biodegradowalne rozkładają się samoistnie pod wpływem takich czynników jak wysoka temperatura powietrza, promienie UV czy odpowiednie ciśnienie. Biodegradacja jest jednak zjawiskiem bardziej rozłożonym w czasie.
Odpady wielkogabarytowe – miejsca cyklicznych zbiórek
Odpady wielkogabarytowe to tego rodzaju śmieci, które niemożliwe są do umieszczenia w pojemnikach na odpady komunalne ze względu na swoje gabaryty – mogą być na to zbyt duże, mogą mieć niestandardowy kształt (bardzo długie, np. kanapa, lub wysokie, np. regał na książki). Odpady wielkogabarytowe bywają też bardzo ciężkie. Z tych powodów spółdzielnie czy wspólnoty mieszkaniowe organizują – często na wniosek mieszkańców osiedla – cykliczne zbiórki odpadów wielkogabarytowych. Podana zostaje wtedy do publicznej informacji data wywozu odpadów wielkich gabarytów oraz miejsce, w którym bez przeszkód składować można te odpady do czasu ich wywozu. Bywa jednak, że taka zbiórka nie jest organizowana, a konieczność pozbycia się mebli czy dużych przedmiotów w rzeczy samej zachodzi. W takiej sytuacji doskonale sprawdzi się wynajęcie kontenera na gruz i wywóz gabarytów.
Odpady niebezpieczne
Konieczne jest wspomnienie o ostatniej już kategorii tego zestawienia, jaką są odpady niebezpieczne, których składowanie wymaga bardzo rygorystycznych zasad z uwagi na konieczność ochrony środowiska. Ten rodzaj odpadów nietypowych bowiem, jeśli przedostałyby się do środowiska naturalnego – wód gruntowych, gleby itp. – mogłyby stanowić poważne zagrożenie nie tylko dla flory, ale też fauny i pośrednio dla człowieka. Skąd wynika to niebezpieczeństwo? Z charakterystyki samych odpadów. Mowa tutaj o łatwopalności, toksyczności, poważnym ryzyku zakażenia, radioaktywności i wielu innych. Dokładniej rzecz ujmując, odpady niebezpieczne charakteryzują się takimi cechami jak:
- wybuchowość i łatwopalność
- toksyczność i ekotoksyczność
- mutagenność
- kancerogenność
- radioaktywność
- utlenialność
- właściwości infekcyjne
- właściwości żrące
Sporo odpadów niebezpiecznych powstaje jako efekt procesów technologicznych, w tym w fabrykach, ale nie tylko. Odpady niebezpieczne to między innymi:
- Lekarstwa – po dacie przydatności do spożycia lub niewykorzystane w czasie leczenia, w tym antybiotyki, syropy, maści, iniekcje.
- Odpady medyczne i weterynaryjne – strzykawki, zużyte waciki i bandaże czy wszelkiego rodzaju opatrunki, sprzęt medyczny, odpady laboratoryjne
- Sprzęt elektroniczny i elektryczny – sprzęt AGD typu telewizory, pralki, lodówki, smartfony
- Baterie i akumulatory
- Wszelkie substancje chemiczne – farby, emulsje, kleje, rozpuszczalniki
- Materiały z azbestu – np.dachówki starego typu, papa
- Żarówki
- Kartridże i tonery
Wszystkie te odpady mogą zatruć środowisko – albo poprzez zawarte w tych odpadach substancje biologiczne, albo przez zawartość innych szkodliwych substancji, na przykład rtęci, ołowiu, azbestu, litu, niklu czy luminoforu. Składowiska odpadów niebezpiecznych wypracowane mają procesy unieszkodliwiania tego rodzaju odpadów dzięki poddaniu ich procesom biologicznym, fizycznym czy chemicznym. Procesy unieszkodliwiania powodują, że odpady te przestają stwarzać ryzyko negatywnego wpływu lub zatrucia otoczenia.
Jeżeli więc występuje konieczność utylizacji materiałów niebezpiecznych, można zlecić ją nieodpłatnie oddając je do dostępnego w każdej gminie Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych.
To, w jaki sposób należy składować odpady reguluje przede wszystkim litera prawa, jednak nieznajomość prawa nie zwalnia z właściwego postępowania. Warto przestrzegać ogólnie przyjętych zasad, ponieważ w przeciwnym razie grozi to nie tylko konsekwencjami prawnymi, ale ucierpieć może na tym ekosystem oraz zdrowie ludzi i zwierząt
